Op 8 mei 2018 besliste de VS eenzijdige om de extraterritoriale sancties tegen Iran opnieuw in te stellen en zich tegelijkertijd terug te trekken uit het gezamenlijk alomvattend actieplan (JCPOA), dat in 2015 was ondertekend enerzijds door Iran, en anderzijds door China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, de VS en de Europese Unie. De opheffing van bepaalde op Iran betrekking hebbende sancties is een essentieel element van dit akkoord.
Het opnieuw instellen door de VS van extraterritoriale sancties zou een effect kunnen hebben op EU-operatoren die legitiem zaken doen met Iran. Daarom besliste de Europese Commissie om de oude Verordening 2271/96 tot bescherming tegen de gevolgen van de extraterritoriale toepassing van rechtsregels uitgevaardigd door een derde land en daarop gebaseerde of daaruit voortvloeiende handelingen (de zogenaamde blokkeringsverordening of ‘Blocking Statute’) te activeren om het Europese bedrijfsleven bescherming te bieden.
Op grond van Verordening 2271/96 mogen EU-bedrijven geen gevolg geven aan de extraterritoriale gevolgen van sancties opgelegd door derde landen (in casu sancties die door de VS werden opgelegd ten aanzien van Iran en Cuba) en hebben zij het recht om de schade als gevolg van deze sancties via een EU rechtbank te verhalen op diegene die de schade heeft veroorzaakt. De op deze sancties gebaseerde uitspraken van buitenlandse rechtbanken worden nietig verklaard wat betreft hun toepassing in de EU.
Toepassing in België
Titel VII (art. 230 tot 234) van de wet van 2 mei 2019 houdende diverse financiële bepalingen voert enkele bepalingen in die een vlotte uitvoering van Verordening 2271/96 in België mogelijk maakt:
De Algemene Administratie van de Thesaurie (FOD Financiën) en de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie worden aangewezen als autoriteiten voor het toezicht op de naleving van de verplichtingen van Verordening 2271/96. De FOD Buitenlandse Zaken wordt aangeduid als bevoegde autoriteit voor het verstrekken van informatie die relevant is voor de toepassing van de verordening aan de Europese Commissie. De beslissing om een uitzondering toe te staan kan enkel worden genomen door de Europese Commissie zelf (art. 230).
Nuttige informatie
De website van de Europese Commissie bevat nuttige informatie over het blocking statute.
Bijzonder interessant is de FAQ van de Europese Commissie over de blokkeringsverordening
Andere informatie: